CUR-Aanbeveling 081
Vijzelen en schuiven

Aanbeveling81 Vijzelen enschuiven Uitvoeren Medio 1998isCUR-Aanbeveling 68'Yijzelen enschuiven. Constructieve eisenenbepa- lingsmethoden' verschenen.Zoalsvermeld indeze Aanbeveling, zoueentweede Aanbeveling wordenopgesteld waarindeuitvoering endeveiligheid engezondheid van werknemers nadrukkelijk aandachtzoudenkrijgen. Hetresultaat isdeze tweede Aanbeveling. Hierinligtdenadruk opeen beheerste uitvoering vaneenvijzeloperatie. Het vijzelen enschuiven vanbruggen enandere zwareobjecten iseen betrouwbare tech- niek, diezijn nutbijeen groot aantal projecten heeftbewezen. Hetdoel vandeze Aanbeveling ismede omdekennis ophet gebied vanhetvijzelen teverspreiden enhet uitvoeren vanvijzelprojecten teuniformeren. De voorbereiding vaneenvijzelproject bestaatuithet vaststellen envastleggen vande taken, verantwoordelijkheden enbevoegdheden vandebetrokkenen. Tevensworden de technische aspectenvandeuitvoering vastgelegd, alsmedemaatregelen diedeveiligheid van dewerknemers bijdeuitvoering moetenwaarborgen. Indeze Aanbeveling wordt voor deze laatste tweeaspecten nadrukkelijk verwezennaardevoorschriften, normenen andere documenten opdit gebied. Het begrip 'vijzelbaar bouwen'istijdens detotstandkoming vandeAanbeveling regel- matig tersprake gekomen. Yoornieuw tebouwen constructies geldtdatdeontwerper het (toekomstige) vijzelenvanconstructies aanzienlijkkanvereenvoudigen door'vijzel- baar' teontwerpen. Hieronderkanworden verstaan hetcreeren vanruimte voorhet kunnen plaatsen vanvijzels, hetverzorgen vandekrachtsinleiding inde boven- en onderbouw, hetinspecteerbaar envervangbaar makenvandeoplegconstructies enhet bereikbaar makenvandesteunpunten. Daarnaast moetenontwerpers errekening meehouden datconstructies tijdenshun levensduur gevijzeldmoetenkunnen wordenomeffecten tengevolge vankrimp, kruip, rotaties, zettingen enhorizontale verplaatsingen vandeonderbouw teneutraliseren. Het begrip 'vijzelbaar bouwen'gaatechter verder danhetgeen indeze Aanbeveling wordt behandeld. Hetomvat een'totaal-denken' metbetrekking totmaatregelen omeen object te(kunnen) vijzelen,inhet gehele trajectvanhetontwerpen totenmet hetbehe- ren enonderhouden. Denadruk ligtechter welophet ontwerp vandieobjecten waarvan vooraf bekend isdat deze openig moment moetenworden gevijzeld. Decommissie hoopt metdebeide Aanbevelingen bijtedragen aandebewustwording vanhet'vijzel- baar bouwen'. Redactionele bijlagebijcement 5/2001 CUR-Aanbeveling 81 Desamenstelling vanCUR-onderzoekscommissie A35 was bijhet verschijnen vandeze CUR-Aanbeveling alsvoIgt: prof.ir. G.J.Maas (voorzitter), ir.J.Jongbloed (secretaris/rapporteur), ing.J.de Boer, ing. T.AW.M. Bogers,ir.W. Colenbrander, ir.H. van Diggelen, dhr.AC.P. Frijters, ing. G.M. Hertgers, dhr.AK. Knol, ir.B.Kuiper, ir.J.P. Serle, ing.R.Sagel (corresponderend lid), ing.P.c. Vos(corresponderend lid),ir.M.L. Ywema (coordinator), prof.ir.J.H.van Loenen (mentor). Werkgroep 'Vijzelendebedrijven': G.J.J. Beukenholdt, ing.J.de Boer, ing.G.M. Hertgers, M.Makking, ing.W.J.J. Smit. Deze CUR-Aanbeveling isgoedgekeurd doordeAlgemene Voorschriftencommissie 'Beton' enwordt ondersteund doorVC18'Uitvoering'. CUR-Aanbeveling81 inhoud biz. 1. Onderwerp entoepassingsgebied 4 1.1 Onderwerp 4 1.2 Toepassingsgebied 4 2. Termen endefinities 4 3. Certificering 6 4. Organisatie encommunicatie 6 4.1 Algemeen 6 4.2 U itvoeringstekeningen 6 4.2.1 Uitvoeringstekeningen vijzelen 7 4.2.2 Uitvoeringstekeningen schuiven 7 4.3 Draaiboek 8 5. Veiligheid 10 5.1 Algemeen 10 5.1.1 Deskundigheid personeel 11 5.1.2 Arbeidsomstandigheden, milieuenhanteerbaar construeren 11 6. Eisen tenaanzien vanmiddelen 12 6.1 Algemeen 12 6.1.1 Materieel 12 6.1.2 Meetapparatuur 12 6.1.3 Keuringseisen 12 6.2 Kenmerkenblad 13 7. Realisatie 13 7.1 Algemeen 13 7.1.1 Preparatiefase 13 7.1.2 Transportfase 14 7.1.3 Installatiefase 14 7.1.4 Vijzelfase 14 7.1.5 Opleveringsfase 15 7.1.6 Demontagefase 15 8. Evaluatie 15 Titels vandevermelde narmenenandere documenten 15 BIJLAGEN A Controlepunten 16 B ARBO-artikelen 17 CUR-Aanbeveling 81 1.Onderwerp entoepassingsgebied 1. 1 Onderwerp Deze CUR-Aanbeveling geeftdefinities enregels voorhetbeheersen vandeuitvoering en deveiligheid vanvijzel-, schuif- enondersteuningsconstructies. Deze Aanbeveling moetinsamenhang wordengezienmetCUR-Aanbeveling 68 'Vijzelen enschuiven. Constructieve eisenenbepalingsmethoden'. Opmerking Voorwaarden vooreenbeheerst vijzelproces zijninelk geval: a. Het inventariseren enevalueren vanknelpunten bijhet ontwerp, voorberei- ding, uitvoering enoplevering vandevijzelwerkzaamheden teneinde onnodi- ge gevaren tevermijden. b. Het werken met,enonder leiding van,deskundig enervaren personeel inde verschillende fasenvanhetvijzelproces. c. Het werken opbasis vansamenhangende enoverzichtelijke methoden,proce- dures enchecldijsten. d. Een heldere informatieoverdracht encommunicatie. e. Het registreren vandeactiviteiten, ditkan geschieden metregistratieformu- lieren, meetstaten of,eventueel continuautomatisch. f. Het duidelijk vaststellen (evenwichtig, uitvoerbaarenopelkaar afgestemd) en vastleggen vantaken, verantwoordelijkheden enbevoegdheden vandever- schillende partijeninde verschillende fasenvanhetproces. 1.2 Toepossingsgebied Deze CUR-Aanbeveling isvan toepassing opaIle typen objecten diezowel (nagenoeg) verticaal als(nagenoeg) horizontaal doormiddel vanvijzels worden verplaatst. 2. Termenendefinities Bij het vijzelen enindeze Aanbeveling wordendevolgende definities gebruikt: Aanslagnok: eenopdeschuifbaan bevestigdenokwaarmee wordtvoorkomen dathet object tever wordt doorgeschoven. Aanvang vijzeljschuif-werkzaamheden: hettijdstip waarop wordtbegonnen methetopstel- len van devijzels enondersteuningsconstructies. Aanvang vijzelenjschuiven: hetmoment waaropdaadwerkelijk belastingwordtover- gebracht van(tijdelijke) oplegpunten naardevijzels. Aflaten: eenhoog gebouwd constructiedeel metbehulp vanvijzels latenzakken totopde definitieve hoogte. Bovenzadel: hetmeeschuivende deelvandeschuifconstructie waartegennormaliter het glijmateriaal wordtgemonteerd. Bronaanpak: hetinhet ontwerp vaneenconstructie enproces elimineren vangevaren. Collectieve beveiligingen: beveiligingen dieterbescherming vanallen opdewerkplek die- nen, zoals leuningen enafscherming. Conditioneren: deactiviteiten inde uitvoeringsperiode vaneenvijzeloperatie diegericht zijn ophet behouden enzeker stellen, inaIle stappen, vandebedoelde ofverlangde vei- ligheid, bruikbaarheid enarbeidsomstandigheden. Draaiboek: hetProject Kwaliteits Plan(PKP) bijvijzelwerkzaamheden. CUR-Aanbeveling81 Duwend vijzelenjschuiven: hetverplaatsen vaneenobject, inverticalejhorizontale rich- ting, doormiddel vanenkel- ofdubbelwerkende vijzels. Einde vijzelen: hetmoment waaropdegewenste verplaatsing isbereikt. Einde vijzelwerkzaamheden: hetmoment waaropautorisatie isgegeven voorhetver- wijderen vandeinstallatie Externe stabiliteitsborging: voorzieningen,zoalstijdelijke geleideconstmcties, diehet object tenbehoeve vandestabiliteit inhorizontale zinopeen ofmeer plaatsen steunen. Geleideconstructies: voorzieningenaanobjecten enjof schuifbanenjof ondersteunings- constmctie diedegewenste verplaatsingsrichting waarborgen. I.B.O.'s: InteBetonneren Onderdelen. Opmerking: Ook andere afkortingen (bijvoorbeeld LT.S.O's:InTe Storten Onderdelen) worden gebmikt omdittebeschrijven. persoonlijke Beschermings Middelen(PBM): beveiligingen dieterbescherming vaneen individu opdewerkplek dienen,zoals:valbeveiligingen (vanggordels,harnasgordels en vallijnen), handschoenen, brillenenschoenen. Lastspreidingsvoorzieningen: constmctiedelendiedekracht uithet relatief kleineopper- vlak vandevijzel naareengroter oppervlak spreiden. Object: constmctie(s), aldan niet samengesteld uitverschillende componenten, diedoor vijzelen ofschuiven ineen andere positiewordtofworden gebracht. Opdrachtgever: ziedeUAV. Powerpack: depomp, debedieningseenheid endemotor samen. Risico-inventarisatie en-evaluatie (RIB[E): eengestmctureerde methodeomdegevaren te inventariseren endeomvang vanhetrisico vasttestellen. Schuijbaan: onderdeelvandeondersteuningsconstmctie waaroverhetteschuiven object horizontaal ofnagenoeg horizontaal wordtverplaatst. Schuiven: hettotaal vanwerkzaamheden omtekomen tothet horizontaal ofnagenoeg horizontaal verplaatsten vanhetobject doormiddel vaneen glijdconstmctie zijndegeen rolconstmctie. Stabiliteit: voluit'stabiliteit vanhetevenwicht'. VolgensHartsuijker: 'Eenevenwicht is stabiel alshet systeem inalle naburige kinematische mogelijkeconfiguratiesvan de evenwichtstoestand deneiging heeftomhier weer naartemg tekeren'. Stopping: stapelbare uitvulconstmctie(s). Transportlijst: lijstdiehet naar dewerkplek aantevoeren werkspecifieke vijzelequipe- ment incombinatie methetstandaardequipement beschrijft. Trekkend vijzelen: hetverplaatsen vaneen object, inverticale c.q.horizontale richting, door middel vanenkel- ofdubbelwerkende holleplunjervijzel(s) c.q.kabelliftsystemen. Uitzetten: eencombinatie vanmeten enmarkeren vandeactiviteiten. CUR-Aanbeveling 81 V~Gplan: veiligheids- engezondheidsplan. VG~M: veiligheid, gezondheid enmilieu. Vijzel: werktuig datobjecten rechtlijnig kanverplaatsen doorvloeistofdruk. Toelichting De typen vijzels, waarvoor dezeAanbeveling isbedoeld, zijnonder meer: dubbel werkende vijzel; plattevijzel, kraaltype; enkel werkende vijzel; telescopischevijzel; vijzel meteenkorte slag; vijzelmet(zeer) lageinbouwhoogte; vijzel meteenlange slag; vijzelmetborgvoorziening (borgmoer); spanvijzel (= een holle vijzel tenbehoeve vanvoorspannen). Andere, hiernietgenoemde vijzels,zoalsvijzelzald